Łuszczyca (psoriasis) jest przewlekłą, niezakaźną grudkowo-złuszczającą chorobą skóry, która charakteryzuje się występowaniem na skórze łuszczących się wykwitów. Choroba ta należy do najczęściej występujących schorzeń dermatologicznych – dotyka 2–4% populacji. Wyróżnia się trzy podstawowe typy łuszczycy, które traktowane są jako odrębne jednostki chorobowe:
- Łuszczyca zwykła – występuje najczęściej; zajmuje skórę i paznokcie
- Łuszczyca stawowa – charakteryzuje się powstawaniem zapalenia stawów, któremu często towarzyszą zmiany skórne podobnie jak w łuszczycy zwykłej
- Łuszczyca krostkowa – objawia się obecnością na skórze drobnych pęcherzyków wypełnionych żółtą, gęstą, ropną treścią
W stosunku do łuszczycy zwykłej pozostałe odmiany są relatywnie rzadkie. Ocenia się, że łuszczyca dotyczy 16 osób na 1000 populacji ogólnej. Występuje jednakowo często u obu płci, częściej u rasy białej (kaukaskiej) niż żółtej czy też czarnej; częściej w klimacie chłodnym i umiarkowanym niż gorącym. Łuszczyca jest schorzeniem uwarunkowanym genetycznie o dziedziczeniu wielogenowym, jednak udowodniono iż rozmaite czynniki środowiskowe również wpływają na jej rozwój. Stwierdzone zachorowanie u jednego z bliźniąt jednojajowych daje 70–80% wystąpienia tej przypadłości u drugiego. W przypadku bliźniąt dwujajowych ryzyko spada do 15–25%. Łuszczyca u jednego rodzica obarcza potomstwo ryzykiem zachorowania w 25%. Gdy choroba dotyczy obojga rodziców, zagrożenie sięga 60%. Główną rolę w patogenezie odgrywają czynniki immunologiczne, nieprawidłowe funkcjonowanie składników układu odpornościowego – limfocytów T i wydzielanych przez nie cytokin. Wysiew zmian łuszczycowych lub nasilenie przebiegu choroby prowokuje wiele czynników zewnętrznych i wewnętrznych, tj. urazy mechaniczne skóry, promieniowanie UV lub promienie X, różnego rodzaju oparzenia (słoneczne, cieplne, chemiczne), choroby infekcyjne, nadmierny stres, nadwaga oraz spożywanie alkoholu. Co ciekawe niektóre z tych czynników stosuje się jako metody lecznicze w przypadku tego schorzenia. Ostrożna fototerapia leczy zmiany łuszczycowe, ale nadmierna ekspozycja na słońce wzmaga wysiew zmian. Łuszczyca jest schorzeniem niezakaźnym i niezłośliwym. Cechuje się przewlekłym przebiegiem z tendencją do samoistnego ustępowania (remisji) i nawrotów. Nawroty choroby najczęściej występują jesienią i wiosną, co można wyjaśnić działaniem różnego rodzaju infekcji i mniejszym nasłonecznieniem w tym okresie. Pierwszy wysiew zmian może wystąpić w każdym wieku. Szczyt zachorowań przypada na drugą i trzecią dekadę życia. Z czasem przebieg choroby może ulegać nasileniu lub też złagodzeniu. Cechuje się obecnością na skórze czerwonych grudek pokrytych srebrzystą łuską. Najczęściej zmiany zlokalizowane są na wyprostnej powierzchni łokci i kolan, okolicy krzyżowej i owłosionej skórze głowy. Łuszczyca wywiera istotny negatywny wpływ na jakość życia, porównywalny z innymi ciężkimi chorobami jak RZS, nadciśnienie tętnicze, choroby serca czy też depresja. Niestety łuszczyca w dalszym ciągu pozostaje chorobą, w której leczenie doprowadza jedynie do uzyskania remisji zmian, a nie eliminuje choroby na stałe. LECZENIE:
- Leczenie świądu – doustne leki antyhistaminowe oraz miejscowo emolienty (preparaty nawilżające i natłuszczające skórę)
- Klimatoterapia – czyli połącznie helioterapii i balneoterapii (pobyt w ciepłych krajach z dużym nasłonecznieniem połączony z kąpielami w morskiej słonej wodzie), leczenie sanatoryjne. W warunkach domowych pacjentom poleca się kąpiele solankowe
- Światłoterapia światłem niebieskim – światło o działaniu przeciwzapalnym i antybakteryjnym.
- Profilaktyka – unikanie znanych czynników wyzwalających chorobę, leczenie przewlekłych stanów zapalnych, dieta niskokaloryczna.
